Στα τέλη του 2021, προσπαθώντας να συλλέξω στατιστικά στοιχεία για τις πυρκαγιές που ξεσπούσαν κάθε χρόνο στη Σμύρνη, βάλθηκα ν’ αποδελτιώσω έναν αριθμό ελληνόγλωσσων σμυρναϊκών εντύπων του έτους 1908, μεταξύ των οποίων τις παραδοσιακές εφημερίδες «Αμάλθεια» και «Ημερησία», τον σοσιαλιστικό «Εργάτη» και το εικονογραφημένο περιοδικό «Κόσμος». Ο πλούτος και η ποικιλία των γεγονότων που έλαβαν χώρα στη Σμύρνη το δεύτερο εξάμηνο του έτους εκείνου, δηλαδή κατά τους πρώτους έξι μήνες μετά την Επανάσταση των Νεοτούρκων, μ’ εντυπωσίασαν και φύτεψαν στο μυαλό μου την ιδέα να εντρυφήσω κάποια στιγμή σε εκείνη την περίοδο.
Ένα χρόνο αργότερα, ο φίλος καθηγητής του Τμήματος Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του ΕΚΠΑ Hervé Georgelin με προσκάλεσε να συμμετάσχω σ’ ένα διεθνές συνέδριο που διοργάνωνε το τμήμα του σε συνεργασία με τη Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών. Μου έδωσε έτσι την ευκαιρία να θέσω σε εφαρμογή την ιδέα μου και να καταπιαστώ μ’ εκείνο το συνταρακτικό εξάμηνο στη Σμύρνη, ένα διάστημα μεγάλου ενθουσιασμού, συμφιλίωσης μεταξύ των εθνικών κοινοτήτων και άκρατης ελευθερίας, που δυστυχώς δεν συνεχίστηκε για πολύ. Δέχθηκα λοιπόν την πρόσκληση και υπέβαλα πρόταση για μια ομιλία με τίτλο «Η Σμύρνη το 1908», η οποία έγινε δεκτή. Εντέλει η εργασία μου, που μου πήρε 3 μήνες για να την ολοκληρώσω, βγήκε κάπως μεγαλύτερη απ’ ό,τι περίμενα, γύρω στις 180 σελίδες A4. Έτσι, η ομιλία που έκανα στις 11 Μαΐου 2023 ήταν μια περίληψη της πλήρους εργασίας μου, η οποία ελπίζω να εκδοθεί σύντομα σε βιβλίο.

Μετά την επιτυχημένη μετάφραση στα τουρκικά του Περιηγητικού Οδηγού 1922, ο εκδοτικός οίκος Yakın Kitabevi, που είχε αναλάβει την έκδοση του βιβλίου εκείνου στη Σμύρνη, ενδιαφέρθηκε και για το 1908.
Αρχικά έγινε μια προχείρη μετάφραση του ελληνικού κειμένου στα αγγλικά με χρήση σύγχρονων εργαλείων όπως το DeepL και το ChatGPT, και από εκεί μεταφέρθηκε στα τουρκικά από την αγαπημένη φίλη και συνεργάτιδά μου, Ayşen Tekşen, μετά από στενή συνεργασία αρκετών μηνών Την επιμέλεια του τουρκικού κειμένου ανέλαβε ο φίλος καθηγητής Dr. Erkan Serçe, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο 9ης Σεπτεμβρίου της Σμύρνης, συμβάλλοντας κι αυτός με τις εποικοδομητικές παρατηρήσεις του. Στη συνέχεια, το τουρκικό κείμενο μεταφράστηκε εκ νέου στα αγγλικά, για να γίνει ο τελικός έλεγχος πριν καταλήξει στο τυπογραφείο.
Έτσι, με την έκδοση του δεύτερου βιβλίου μου στην Τουρκία προστίθεται ένας ακόμη τίτλος στην τουρκική βιβλιογραφία για την πολυπολιτισμική Σμύρνη, όπως ήταν πριν από το 1922.